نواب صفوی «پیشاهنگ جهاد و شهادت در زمان ما»/ هر کس آماده شهادت است همراه ما شود
نواب صفوی در سخنرانی حماسی خود در سال 1332 در بیت‌المقدس با زبان عربی، بر سر اشغالگران فریاد می‌کشد و در زمان بازدید از مناطق اشغالی قدس، با لحنی آمرانه همراهان را به نماز در مسجدی که در یک کیلومتری شهر قدس قرار دارد، فرا می‌خواند و اینگونه می‌گوید: «هر کس آماده شهادت است، همراه ما شود.»
خبرگزاری فارس از قم، اعظم ربانی: 27 دی‌ماه سالروز شهادت مردی است که در عصر خفقان شاهنشاهی با سلاح ایمان و با جهاد تبیین آغاز نمود و با جهاد مالی و در نهایت جهاد جان، در مسیر تشکیل حکومت اسلامی، درس مقاومت و پایمردی را برای آزادگانِ جهان، به یادگار گذاشت. او که آرزو می‌کرد که اگر حکومت اسلامی تشکیل شود، دوست دارد حتی جاروکش خیابان‌های آن باشد.
شهید حجت‌الاسلام سیدمجتبی نواب صفوی کسی است که در بیان امام خمینی (ره) به قدری اخلاص داشت که حد و مرز نداشت و با اقدامات جهادی خود، اولین جرقه‌های انقلاب را در دل ولی فقیه عصر حاضر که آن روزها در عنفوان جوانی بود، روشن کرد. در این گزارش، به بررسی برخی اقدامات جهادی شهید نواب صفوی خواهیم پرداخت.
زبان گویای اسلام
سه سال بیشتر از آغاز قرن سیزده شمسی نگذشته و در حالی که شعاع کم سویی از آفتاب زیبا در پس ابرهای غبار ظلم و ستم خودنمایی می‌کند، محله‌ی خانی آباد تهران، میزبان تولّد کودکی می‌شود که قرار است با کلام نافذش، نقاب از چهره‌ی سیاه ظالمان بردارد و نامش، شهره‌ی جهان اسلام شود.
صدای کودکی که در فضای معنوی خانه سید جواد میرلوحی می‌پیچد، صدای نورسیده‌ای است که به عشق کریم اهل‌بیت، حضرت امام حسن مجتبی(ع)، نامش را سید مجتبی گذاردند. سید مجتبی در دنیای کودکی خود، با تشویق والدین، به حفظ آیات نورانی کلام‌الله پرداخت تا در آینده بتواند با منطق قرآن، زبان گویای اسلام شود.
جهاد تبیین دانش‌آموزی
سیدمجتبی پس از پایان دوره تحصیلات ابتدایی در «مدرسه حکیم نظامی» وارد مدرسه صنعتی آلمانی‌ها شد و درحالی که دروس جدید را می‌خواند، به تحصیل علوم حوزوی در مدرسه مروی و مسجد قندی خانی‌آباد پرداخت. در مدرسه غربی که سید در آن درس می‌خواند، خبری از اجرای احکام اسلام و دستورات قرآن نبود و همین امر سبب شد تا در مقاطع زمانیِ مختلف، موضوع را برای همکلاسی‌هایش تبیین و روشنگری نماید و شرایط آن زمان کشور را برای آنان شرح دهد.
او در ۱۷ آذر ماه ۱۳۲۱ در یک نطق هیجانی و البته پرشور و قاطع، از دانش‌آموزان می‌خواهد تا به طرف مجلس بروند و به هجوم اجانب و تهدید فرهنگ غرب، اعتراض نمایند. دانش‌آموزان مدارس آلمانی‌ها، ایرانشهر و دارالفنون، تظاهرات باشکوهی را شکل می‌دهند که منجر به شهادت دو دانش‌آموز می‌گردد و البته مدتی بعد، دولت قوام سقوط می‌کند.
نفت از آنِ ملت است
آیت‌الله واعظ‌زاده خراسانی می‌گوید: «امام خمینی (ره) در یکی از جلسات خصوصی تصریح کرده بودند که ایشان (فدائیان اسلام) بدون هیچ آلت و اسلحه‌ای، فقط با سخنرانی، با دستگاه درافتاده‌اند و دستگاه را به وحشت انداخته‌اند.»
آری! همانگونه که امام راحل، او و دوستانش را توصیف نمودند نوّاب صفوی در مقاطع مختلف با سلاح زبان به دفاع از اسلام برخاست. او ۱۸ ساله بود که در شرکت نفت آبادان، استخدام می‌شود. اوضاع نابسامان کارگران شرکت و عدم رعایت حقوق آنان، سید مجتبی را به این فکر می‌اندازد که شب‌ها در جمع کارگران، جلسات تبیینی برگزار نماید و به آنان یادآور شود که نفت از آن ملت ایران است و خارجیان آمده‌اند تا برای ما کار کنند، نه این که ما را زیر سلطه خود در‌آورند و قسمت‌هایی از آبادان را در اختیار گرفته اجازه ورود به ما ندهند!
او همچنین به تابلوهای: «ورود ایرانی و سگ ممنوع!» که در چند جای شهر نصب شده بود، واکنش نشان می‌دهد و می‌گوید: «آن‌ها ایرانیان را در ردیف سگ قرار داده‌اند. در حالی که خود مستخدم ما هستند.»
قیام برای حکم اسلام
مقام معظم رهبری در خصوص روحیه حق طلبی و اسلام‌خواهی شهید نواب صفوی، اینگونه اشاره می‌کنند: «اساس سخنانش این بود که اسلام باید زنده شود، اسلام باید حکومت کند و این کسانی که در راس کار هستند، اینها دروغ می‌گویند. اینها مسلمان نیستند و من برای اولین بار، این حرف‌ها را از نواب صفوی شنیدم و آن‌چنان این حرف‌ها درون من نفوذ کرد و جای گرفت که احساس می‌کردم دلم می‌خواهد همیشه با نواب باشم. این احساس را واقعا داشتم که دوست دارم همیشه با او باشم.»
هنوز مدّتی از حضور سیدمجتبی در شرکت نفت نگذشته بود که یکی از کارگران ایرانی توسط انگلیسی‌ها، مورد حمله قرار گرفت و زخمی شد. سید، همان شب در جلسه‌ای، به تشریح این اقدام زشت اجنبی‌ها می‌پردازد و کارگران پالایشگاه را تشجیع به اعتراض می‌کند و می‌گوید: «چون ما مسلمان هستیم و قصاص یکی از احکام ضروری ماست، یا باید آن انگلیسی این جا بیاید و در جلو جمع، از این برادر ما پوزش بخواهد و یا اگر این کار را نکند، عین کتکی که به آن زده یا عین جراحتی که به او وارد کرده، ما به او وارد می‌کنیم.» بلافاصله کارگران خشمگین، به سالن محل استقرار آن انگلیسی رفته، آن جا را خراب می‌کنند.
تبیین در مقابل شبهه پراکنی روشنفکران
امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در وصیّت‌شان به حَسنین علیهماالسّلام می‌فرمایند:«"الله الله فِی الجِهَادِ بِاَموَالِکُم وَ اَنفُسِکُم وَ اَلسِنَتِکُم فِی سَبِیلِ اللَه»؛ نواب صفوی به معنای واقعی کلمه، یکی از مصادیق این روایت است.
او وقتی متوجه می‌شود که احمد کسروی در کتاب «داوری»، به امام صادق(ع) توهین می‌کند، با او به مناظره می‌نشیند و چند روزی در مورد دین و مسائل اجتماعی، با دلیل و برهان و منطق، با او بحث می‌کند؛ اما او قانع نمی‌شود.
در نهایت حرف آخر سید مجتبی به کسروی این است: «من به تو اعلام می‌کنم و تو را به عنوان یک مانع نسبت به مذهب، حتی نسبت به مملکتم می‌دانم.» و پس از آن با حکم ارتدادی که مرحوم آیت‌الله حسین قمی صادر کرد و با مساعدت آیت الله مدنی و آقا شیخ محمدحسن طالقانی، نقشه ترور کسروی را برنامه‌ریزی کرد و به ثمر نشاند.
شجاعت، صراحت و گویایی، ویژگی‌های برجسته نواب صفوی
رهبر معظم انقلاب در خاطرات خود می‌گویند: «من شاید پانزده یا شانزده سالم بود که مرحوم نوّاب صفوى به مشهد آمد. مرحوم نواب صفوى براى من، خیلى جاذبه داشت و به کّلى مرا مجذوب خودش کرد. هر کسى هم که آن وقت در حدود سنین ما بود، مجذوب نوّاب صفوى مى‌شد؛ از بس این آدم، پُرشور و با اخلاص، پر از صدق و صفا و ضمناً شجاع، صریح و گویا بود. من مى‌توانم بگویم که آن‌جا به طور جدّى به مسائل مبارزاتى و به آنچه که به آن مبارزه سیاسى مى‌گوئیم، علاقه‌مند شدم.»
سید مجتبی نواب صفوی، پس از ارتحال آیت الله‌العظمی آقا سیدابوالحسن اصفهانی، در مجلس ترحیمی که در نجف تشکیل شده بود و دولتمردان ایران هم از طرف شاه، در آن حضور داشتند، بر فراز منبر رفت و بدون ترس و در کمال شجاعت و صراحت، ضمن حمله شدید به دولت قوام السلطنه (نخست وزیر وقت) از حصر آیت‌الله کاشانی انتقاد می‌کند و می‌گوید: «چطور شما برای فوت یک نفر روحانی بزرگ، به نجف آمده و به مقامات روحانی تسلیت می‌گوئید، در حالی که روحانی دیگری همچون آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی را در ایران به جرم دفاع از اسلام به زندان افکنده‌اید؟!»
پیشاهنگ جهاد و شهادت در زمان ما
رهبر انقلاب در حاشیه تصویری از شهید نواب صفوی نگاشته‌اند: «سلام بر آن پیشاهنگ جهاد و شهادت در زمان ما». ایشان با تاکید بر اینکه هدف اصلی شهید نواب صفوی و فدائیان اسلام، تشکیل حکومت بود، می‌فرمایند: «از مسأله‌ی فدائیان اسلام، غفلت شد. اگرچه شاید آن زمان، آمادگی هم نبود که بخواهند آنچه را که می‌گفتند - که همان حکومت اسلامی بود - بر سرِ پا کنند. برای این کار، یک حرکت عمومی در درازمدّت لازم بود؛ لیکن سخن اینها در بین فریادها و عربده‌های مستانه دشمنانشان گم شد. اینها مردمانی بودند که "اِنَّهُم فِتیَةُُ امِنُوا بِرَبِّهِم" واقعاً جوانانی بودند که به خدا ایمان آوردند و از روی اخلاص، در راه حاکمیت معارف و احکام نورانی اسلام تلاش کردند و در مقابل ظلم و فساد ایستادند.»
سید مجتبی نواب صفوی در یازدهم شهریور ۱۳۳۲ به بیت‌المقدس می‌رود تا در کنگره عظیم اسلامی و در جمع اندیشمندان اسلامی، شرکت کند. او در نطق کوبنده خود، با صراحت، به حمایت از مردم مسلمان فلسطین می‌پردازد و سیاست صهیونیستی انگلستان را محکوم می‌سازد. او در سخنرانی حماسی خود با زبان عربی، بر سر اشغالگران فریاد می‌کشد و در زمان بازدید از مناطق اشغالی قدس، با لحنی آمرانه، همراهان را به نماز در مسجد مخروبه‌ای که در یک کیلومتری شهر قدس قرار دارد، فرا می‌خواند و اینگونه می‌گوید: «هر کس آماده شهادت است، همراه ما شود.»
جالب اینجاست که تمامی همراهان، نماز را به سید شجاع ایرانی، اقتدا می‌کنند. این در حالی است که سربازان اسرائیلی، دست روی ماشه مسلسل‌ها، متعجب به نواب صفوی نگاه می‌کنند. در حقیقت هدف اصلی سید مجتبی، یادآوری این موضوع است که برای آزادی قبله اول مسلمین، باید از شهادت، ترس و واهمه‌ای نداشت.
آری نوّاب، مردی بود که در نوع خود، نمونه نداشت. او در ایمان، اخلاص، پاکی و معنویت، حرف اول را می‌زد و در مسیر جهاد خویش، صراحت، شجاعت، درایت و شهادت را قرین مسیرش نمود.
پایان این گزارش را به خاطره‌ای از همسر مجاهدِ آن شهید والامقام، مرحومه حاجیه نیّره سادات احتشام رضوی می‌پردازیم که نقل می‌کند: «آن زمانی که حضرت امام (ره) در قید حیات بودند، در یکی از ملاقات‌هایم با ایشان، عرض کردم که هر وقت من و فرزندانم، تصویر شما را بر صفحه تلویزیون می‌بینیم، تمام غم‌های گذشته‌‌ی ما التیام پیدا می‌کند و خدا را شکر می‌کنیم که چنین زمانی که نهایت آرزوی آقای نواب بود، به منصه ظهور رسیده است. در ادامه صحبت‌هایم عرض کردم: اگر صلاح می‌دانید در فرمایشاتتان، اشاره‌ای به آقای نواب کنید. امام (ره) گفتند: «راه آقای نواب به قدری خالصانه و صادقانه بود که نیازی به گفتن من هم ندارد.»
«مقبره شهید نواب صفوی در وادی‌السلام قم»
پایان پیام/78034